Kruiden zijn geliefd bij koks overal ter wereld, en met goede reden. Ze zijn een gemakkelijke en goedkope manier om smaak en kleur aan veel gerechten toe te voegen. Door specerijen te leren gebruiken kun je minder afhankelijk worden van gebottelde sauzen, dressings en curry’s, en ze vormen een goede zoutvervanger. En boordevol antioxidanten zijn kruiden en specerijen een integraal onderdeel van een gezonde en evenwichtige voeding.
Kruiden en specerijen
Kruiden en specerijen kunnen door elkaar gebruikt worden als het om koken gaat. Als algemene regel komen kruiden van de bladeren van planten, terwijl specerijen gemaakt worden van de zaden, bessen of wortels. De gezondheidsvoordelen zijn echter ongeveer hetzelfde, dus het komt er echt op aan te ontdekken welke smaken je het meest aanspreken.
Kruiden zijn vers of droog verkrijgbaar, en specerijen zijn heel of gemalen verkrijgbaar. Verse kruiden vormen een smaakvolle toevoeging aan bijna elk gerecht. Gedroogde kruiden zijn echter goedkoper en veel langer houdbaar, dus goed om bij de hand te hebben om maaltijden in elkaar te gooien; ze zijn ook perfect voor rubs en marinades omdat ze meestal krachtiger zijn dan verse kruiden.
Specerijen zijn bijna altijd gedroogd, en komen in hele of gemalen soorten. Hele specerijen kun je naar behoefte fijnmalen met een vijzel en stamper, of in een specerijenmolen; zo zijn ze bij gebruik zo vers mogelijk. Zwarte peper is een algemeen voorbeeld van een specerij die veel mensen naar behoefte malen. Sommige koks vinden gemalen specerijen echter handiger, vooral als ze weinig tijd hebben.
Als algemene regel geldt dat verse bladkruiden pas aan het eind aan gerechten moeten worden toegevoegd om hun smaak en textuur te behouden. Gedroogde kruiden en specerijen kunnen het best aan het begin van het koken worden toegevoegd om hun smaken in het gerecht te laten doordringen.
Beginnen
Voor beginners kan het gebruik van specerijen in de keuken ontmoedigend lijken. Ze zijn echter niet moeilijker te gebruiken als smaakmakers dan zout en peper. Zo kun je bijvoorbeeld chilivlokken aan een roerbakschotel toevoegen in plaats van zout om de smaak te verlevendigen, of komijn aan een linzensoep toevoegen om de smaak van de peulvruchten te versterken.
Een goede manier om met specerijen te experimenteren is ze toe te voegen aan gerechten waarmee je al vertrouwd bent. Zelfs het toevoegen van één extra smaak kan echt een verschil maken voor het gerecht. Probeer deze eenvoudige technieken:
– Strooi een theelepel of twee gedroogde rozemarijn of peterselie over je lamskoteletjes voor je ze onder de grill legt.
– Vouw verse of gedroogde dille of basilicum in een omelet.
– Voeg een theelepel mosterdpoeder of kerriepoeder toe aan aardappelpuree.
– Strooi garam masala of chilivlokken over gestoomde groenten.
– Voeg paprika toe bij het sauteren van knoflook en ui voor een pastasaus.
– Weg van het fornuis kan verse munt, platbladige peterselie of koriander een salade echt tot leven brengen.
Een beetje pit gaat ver
Te vrij en gemakkelijk zijn met de kruidenstrooier kan de smaak van het voedsel dat je bereidt uitwissen, dus langzaam en gestaag is de sleutel tot het gebruik van specerijen. Over het algemeen kan het gebruik van vrij kleine hoeveelheden grote resultaten geven. Voeg geleidelijk een beetje specerij aan het gerecht toe en proef gaandeweg.
Niet alleen voor hartig
Er zijn veel manieren om kruiden en specerijen in je dieet op te nemen, en ze zijn niet allemaal hartig. Specerijen zoals nootmuskaat, kaneel, gemalen gember en kruidnagel worden gebruikt om smaak te geven aan gebak en pudding.
Door verse gember aan een kopje thee toe te voegen, krijgt het een verfrissende zindering. Leg bij het ontbijt de suiker weg en voeg een vleugje kaneel toe aan je cornflakes of zelfs koffie voor zoetheid. De zoetere specerijen kunnen ook heerlijk zijn bij ijs.
Kruiden en specerijen gaan ook goed samen met fruit. Gehakte munt of basilicum kan van een eenvoudige schaal aardbeien iets heel bijzonders maken. Of de avontuurlijken kunnen een vleugje zout en chilivlokken bij hun mango’s proberen voor een ongewone smaaksensatie.
Tip: NaturalSpices.nl – Kruiden en specerijen
Kiezen en bewaren
De specerijenafdeling van je plaatselijke supermarkt kan behoorlijk overweldigend zijn. Er zijn zo veel smaken om uit te kiezen! De volgende specerijen kunnen een goed beginpunt zijn, omdat ze veelzijdig zijn en in veel gerechten gebruikt kunnen worden:
– Komijn kan gebruikt worden bij vlees-, peulvruchten- en groentegerechten. Het komt veel voor in de Midden-Oosterse en Indiase keuken.
– Kaneel is een zoete lekkernij om te gebruiken bij het bakken met vruchtendesserts, of als suikervervanger.
– Chilivlokken of verse chilipeper kunnen bijna elk gerecht pittiger maken, ook roerbakgerechten, salades en soepen. Het is een prima zoutvervanger omdat het een sterke smaak geeft.
– Koriander is lekker voor salades en curry’s, en wordt in heel Azië veel gebruikt.
– Dille is veelzijdig en kan vers of gedroogd gebruikt worden in vis-, aardappel- en eiergerechten.
– Gember kan zowel zoet als hartig gebruikt worden en geeft een verfrissende oppepper aan sauzen, roerbakgerechten, curry’s, fruit en thee.
– Oregano past goed bij rood vlees, en kan gebruikt worden in marinades, sauzen en dressings.
– Tijm is goed voor groenten en vlees, en kan gebruikt worden in soepen, vullingen en stoofschotels.
– Kurkuma smaakt heerlijk en geeft kleur aan curry’s en soepen. Het wordt vooral veel gebruikt in vegetarische gerechten zoals linzen of tofu.
Gedroogde kruiden en specerijen kun je het beste in luchtdichte potjes op een koele, donkere plek bewaren. Als je ze in een plastic zak bewaart, zorg er dan voor dat ze met een elastiekje of knijper vastgemaakt is om ze luchtdicht te houden. Gedroogde kruiden en specerijen zijn tot zes maanden houdbaar, daarna verliezen ze hun kracht.